ترکیه با نام رسمی جمهوری ترکیه، کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب غرب آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقه‌ی بالکان (منطقه‌ای در جنوب شرق اروپا) قرار دارد. تعداد زیادی از محصلان ایرانی برای ادامه تحصیل به این کشور سفر کرده‌اند.در ادامه با عبیاتی همراه باشید.
کشور ترکیه یکی از همسایگان غربی ایران است که علاوه بر صنعت گردشگری در حوزه آموزش نیز به یکی از مقصدهای محبوب دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. در این راستا، از سال ۲۰۱۶ میلادی تعداد دانشجویان خارجی در کشور ترکیه دو برابر شده است؛ آمار ۴۸.۰۰۰ نفر دانشجوی خارجی در سال تحصیلی ۶-۲۰۱۵ گواه این مسئله است. عواملی مانند تحصیل ارزان و باکیفیت، بورسیه‌های کامل شامل شهریه، خوابگاه و... نقش موثری در انتخاب این کشور توسط دانشجویان بین المللی دارند.
البته ترکیه در یکی از محبوب‌ترین مقصدهای گردشگران در سطح جهان به شمار می‌رود و طبق گزارش وب‌سایت Invest in Turkey در سال ۲۰۱۵ ترکیه با چهل میلیون نفر گردشگر به عنوان یکی از شش مقصد محبوب گردشگران انتخاب شد. از اینرو، دولت ترکیه علاقه‌مند است تا این بستر را برای دانشجویان بین المللی نیز فراهم کند و در سال ۲۰۱۸ آمار دانشجویان خارجی را به ۱۰۰,۰۰۰ نفر برساند.
چگونگی نظام آموزشی و مدت هر مقطع تحصیلی
تحصیلات پیش دانشگاهی
تحصیلات ابتدیی (Ilk Ogertim) در کشور ترکیه از هفت سالگی آغاز می‌شود و هشت سال ادامه دارد. سپس تحصیلات دبیرستان (Lise) شروع می‌شود. مجموع دوره تحصیلات ابتدایی و دبیرستانی ۱۱ تا ۱۲ سال است. دوره دبیرستان شامل رشته‌های علوم انسانی، ریاضی، فیزیک، فنی و علوم تجربی است. بعد از اتمام دوره ابتدایی می‌توان تحصیلات دبیرستانی را در رشته‌های علوم دینی و هنرستان‌های صنعتی نیز ادامه داد که طول تحصیلات در این رشته‌ها معمولاً ۱۲ سال است. در پایان دوره دبیرستان به دانش‌آموزان مدرک دیپلم (Lise Diplomasi) اعطا می‌شود.
تحصیلات دانشگاهی
برای ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور ترکیه داشتن دیپلم دبیرستان و گذراندن آزمون سراسری (کنکور) الزامی است.آزمون سراسری برای متقاضیان خارجی و محلی متفاوت است و برای خارجیان به زبان‌های ترکی و انگلیسی و برای مردم ترکیه به زبان ترکی برگزار می‌شود. دروس امتحانی شامل ریاضی، فیزیک، شیمی، معلومات عمومی و هوش است. پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها نیز بر اساس رتبه آنان در آزمون سراسری صورت می‌گیرد.
دوره‌های تحصیلی
Ön Lisans Diplomasi .۱: شامل دو تا سه سال تحصیل بعد از دیپلم دبیرستان است.
Lisans Diplomasi .۲: شامل چهار سال تحصیل و گذراندن حداقل ۱۴۷ واحد است.
Yuksek Lisans Diplomasi .۳: شامل دو سال تحصیل تمام وقت است. برای ورود به این دوره داشتن مدرک Lisans Diplomasi الزامی است. این دوره شامل دو نیم سال کلاس درس و دو نیم سال پایان نامه پژوهشی می‌شود.
Veterner Hekimligi Yuksek Lisans Diplomasi .۴: شامل پنج سال تحصیل تمام وقت در رشته دامپزشکی بعد از دیپلم دبیرستان است.
DOKTORA (Ph.D.) . ۵: شامل سه تا چهار سال تحصیل تمام وقت است. برای ورود به این دوره داشتن مدرک Yuksek Lisans Diplomasi الزامی است. این دوره شامل دو تا چهار نیم سال کلاس درس و حداقل ۴ نیم سال برای پژوهش است. قبل از شروع پژوهش، دانشجو باید امتحان جامع را با موفقیت بگذراند. نوشتن پایان نامه دوره دکترا و دفاع موفقیت‌آمیز از پژوهش انجام شده، شرط اعطای مدرک دکتراست.
نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی
۱. مدارک Ön Lisans Diplomasi با دو سال تحصیل و کلیه مدارک و تحصیلات نیمه تمام دانشگاهی (آکادمیک) با دو یا سه سال تحصیل در موسسات معتبر در صورت داشتن دیپلم دبیرستان، "کاردانی" ارزشیابی می‌شود.
۲. مدارک (Lisans Diplomasi (Bachelor بعداز دیپلم دبیرستان، "کارشناسی" ارزشیابی می‌شود.
۳. مدارک (Yuksek Lisans Diplomasi (Master از دانشگاههای گروه یک با شرط داشتن مدرک کارشناسی، "کارشناسی ارشد" ارزشیابی می‌شود. تبصره: مدارک Yuksek Lisans پیوسته (کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته)، کارشناسی ارشد ارزشیابی می شود.
۴. مدارک Veterner Hekimligi Yuksek Lisans Diplomasi با پنج سال تحصیل پیوسته بعد از دیپلم دبیرستان، از مراکز آموزش عالی که نامشان در فهرست گروه یک آورده شده است "کارشناسی ارشد" در دامپزشکی ارزشیابی می‌شود.
۵. مدارک (Doktora (Ph.D از دانشگاههای گروه یک با شرط دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد، "دکترا" ارزشیابی می‌شود.
زبان مراکز آموزشی و دانشگاهی
تحصیل در دانشگاههای ترکیه با توجه به دانشگاه‌ها و رشته‌ها به زبان ترکی و انگلیسی است.
مدت و هزینه‌ی دوره‌های زبان آموزی ترکیه
هزینه دوره‌های زبان ترکی در کشور ترکیه در حدود ۲۰۰ دلار در ماه است، متقاضیان تخصیل در دانشگاههای کشور ترکیه میتوانند این دوره‌ها و آزمون مربوط را در ایران طی کنند.
شهرهای دانشگاهی ترکیه
اغلب دانشگاههای مشهور و بزرگ ترکیه در شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر و آدانا قرار دارند. البته در سایر شهرها مانند اسکی‌شهر، اسپارتا و آنتالیا دانشگاههای معتبر پذیرای دانشجویان بین المللی هستند.
میانگین هزینه تحصیل در مقاطع مختلف در دانشگاههای ترکیه
شهریه دانشگاه‌ها براساس فاکتورهای مختلفی مانند نوع دانشگاه (دولتی یا خصوصی)، مکان و رشته انتخابی متفاوت است. در دانشگاههای دولتی شهریه هر ترم در حدود ۳۰۰ دلار آمریکا است، ولی این مبلغ در دانشگاههای خصوصی ممکن است تا چند هزار دلار نیز برسد. از اینرو، بهترین کار برای اطلاع دقیق از میزان شهریه مراجعه به وب‌سایت دانشگاه مورد نظر است.
ولی در مجموع، هزینه‌های زندگی و تحصیل در ترکیه معقول و مقرون به صرفه است؛ برای مثال، هزینه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ دلار است. البته این مبلغ در دانشگاههای خصوصی تا ۲۰.۰۰۰ دلار نیز افزایش پیدا می‌کند. نکته قابل توجه این است که شهریه دانشگاههای انگلیسی زبان (۶۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار برای هر نیمسال) از دانشگاههای ترک زبان (۲۴۰ تا ۷۵۰ دلار برای هر نیمسال) بالاتر است.
میانگین هزینه زندگی در سال برای یک دانشجو
هزینه‌های زندگی در ترکیه در مقایسه با سایر شهرهای اروپایی ارزان‌تر است. برای مثال، متوسط هزینه زندگی ماهانه زندگی دانشجویی در ترکیه در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار است که این هزینه شامل کرایه خوابگاه یا منزل، غذا، رفت و آمد و... است. البته این مبلغ با توجه به سبک زندگی هر فرد متغیر است. همچنین، مبلغ ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار نیز در هر نیمسال صرف خرید کتاب و پرداخت هزینه ثبت‌نام می‌شود.
بورسیه تحصیلی دانشگاههای ترکیه
دولت ترکیه به منظور افزایش تعداد دانشجویان خارجی مزایایی را در اختیار این دانشجویان قرار می‌دهد. یکی از نمونه‌‌های این مزایا بورسیه‌‌هایی هستند که براساس امتیازهای کسب شده در آزمون‌های داخلی و بین المللی به دانشجویان اعطا می‌شوند. برای کسب اطلاع بیشتر در مورد بورسیه‌های دانشگاههای ترکیه در سال ۲۰۱۸ به وب‌سایت بورسیه‌های ترکیه مراجعه کنید.
شرایط سنی برای تحصیل در دانشگاههای ترکیه
محدودیت سنی نسبت به دانشگاههای مختلف متغیر است. اما معمولا برای بیشتر دانشگاه‌ها در مقاطع کارشناسی تا ۳۰ سال و برای مقاطع ارشد و دکترا، محدودیت سنی وجود ندارد.
برترین دانشگاههای ترکیه
| نام دانشگاه | رنکینگ در سال ۲۰۱۷ |
| Bogazici University | ۹ |
| Bilkent University | ۱۲ |
| Sabanci University | ۱۳ |
| Middle East Technical University | ۱۴ |
| Koc University | ۱۶ |
| Istanbul Technical University | ۲۳ |
| Istanbul University | ۳۴ |
| Hacettepe University | ۴۰ |
| Ankara University | ۶۴ |
| Ege University | ۷۲ |
| Gazi University | ۸۵ |
| Dokuz Eylu University | ۹۲ |
| Izmir institute of Technology | ۱۰۱-۱۱۰ |
| Istanbul Bilgi University | ۱۲۱-۱۳۰ |
| Cukurova University | ۱۲۱-۱۳۰ |
| Erciyes University | ۱۲۱-۱۳۰ |
| Ataturk University | ۱۳۱-۱۴۰ |
| Galatasaray University | ۱۳۱-۱۴۰ |
| Akdeniz University | ۱۵۱-۲۰۰ |
| Atilim University | ۱۵۱-۲۰۰ |
تعطیلات پایان سال تحصیلی
تعطیلات پایان سال تحصیلی بین ۳ تا ۴ ماه از اواخر ژوئن تا اواسط سپتامبر (اواخر خرداد تا اوایل مهر ماه) است.
آیا در تعطیلات آخر سال تحصیلی، دانشگاه محل اقامت در اختیار دانشجو قرار می‌دهد؟
بله، اکثر دانشگاههای ترکیه در ایام تعطیلات دانشگاهی، محل اقامت در اختیار دانشجو قرار می‌دهند.
بیمه تحصیلی و درمانی دانشجو در ترکیه
دانشجو با پرداخت سالیانه ۳۰۰ دلار بیمه درمانی می‌شود.
آب و هوای ترکیه
آب و هوای ترکیه تقریبا مانند آب و هوای ایران و با توجه به مناطق مختلف کشور متفاوت و دارای ۴ فصل کامل است.
ویزای دانشجویی ترکیه
صدور ویزای تحصیلی به صورت یک ساله است. دانشجو پس از ورود به کشور در عرض یک ماه اقدام به دریافت برگه اقامت یک ساله از پلیس اتباع بیگانه نموده و پس از آن میتواند مکررا تردد کند.
اخذ ویزا برای والدین دانشجو
ورود اتباع ایرانی به کشور ترکیه به صورت مهمان یا گردشگر بدون ویزا است، یعنی هر ایرانی میتواند تا ۳ ماه در این کشور تردد کند و پس از ارایه مدارک لازم به پلیس، دوباره این اقامت را تمدید کند.
شرایط کار کردن دانشجو در طی تعطیلات دانشگاه
با داشتن ویزای دانشجویی در هر هفته می‌توان ۲۰ ساعت کار دانشجویی انجام داد.
عزیمت دانشجوی متاهل به همراه همسرش
با توجه به اعتبار دانشجو، همسر وی نیز میتواند به همراه وی در ترکیه اقامت کند.
