مجله اینترنتی عبیاتی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) روز گذشته با انتشار گزارشی مفصل برآوردهای خود در موضوع فیلترینگ تلگرام را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، در خرداد ماه گذشته 79 درصد از کاربران تلگرام پس از فیلتر شدن آن همچنان به استفاده از این پیام رسان ادامه می دهند. نکته دیگر، اپلیکیشن های جایگزینی است که با فیلتر شدن تلگرام مورد اقبال عمومی مواجه شده اند.

بر خلاف انتظار و گفته های مسئولان مبنی بر مهاجرت کاربران به پیام رسان های داخلی، یافته های ایسپا نشان می دهد پس از فیلترینگ تلگرام تعداد کاربران اپلیکیشن های اینستاگرام و واتس اپ به ترتیب 15 و 13 درصد افزایش داشته است. در واقع می توان گفت درصد مردم حداقل از یکی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند که در این میان 46.7 درصد فقط شبکه‌ای اجتماعی خارجی را استفاده می‌کنند، 3.9 درصد فقط شبکه‌های اجتماعی داخلی را استفاده می‌کنند و 14.1درصد هم شبکه‌های اجتماعی داخلی و هم خارجی استفاده می‌کنند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت تعداد کاربرانی که تنها از اپلیکیشن های داخلی استفاده می کنند بسیار اندک هستند.

به گفته ایسپا:

داده های مورد استفاده در این گزارش در گستره ملی و در بین افراد بالای 18 سال ساکن مراکز استان، شهرهای درجه 2 و روستاها با حجم نمونه ۴۴39 نفر و به کارفرمایی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به شیوه مصاحبه حضوری به دست آمده اند.

قرار دادن نتیجه این تحقیق در کنار اتفاقاتی که برای پیام رسان سروش به عنوان اولین گزینه سازمان هایی مانند صدا و سیما و پدافند غیرعامل برای جایگزینی تلگرام رخ داده نشان می دهند کاربران برای پیوستن به پیام رسان های داخلی فاقد انگیزه هستند. از جمله این اتفاقات که در گزارش ایسپا هم به آن اشاره شده عدم اعتماد کاربران به امنیت پیام رسان های داخلی است که یکی از نمودهای آن را می توان در ماجرای "ساخته شدن حساب کاربری به همراه عکس کاربران در اپلیکیشن سروش" جست و جو کرد. همچنین بزرگترین مانور تبلیغاتی این پیام رسان مبنی بر "رایگان بودن اینترنت مصرفی" هم طبق گفته مدیران بخش پیام رسان حالا بی معنیست و کاربران سروش همانند سایر اپلیکیشن های داخلی برای استفاده از محتوای منتشر شده در این پیام رسان هزینه می پردازند.

در نهایت باید گفت با توجه به روند افزایشی بازدید کانال های تلگرامی که به تدریج به شرایط پیش از فیلترینگ نزدیک می شود، در کنار آمار 79 درصدی کاربرانی که همچنان از تلگرام به عنوان پیام رسان اصلی خود استفاده می کنند نشان می دهد فیلترینگ تلگرام با وجود همه هزینه ها و تبلیغاتی که به نفع آن انجام شد عملا با شکست مواجه شده و ادامه آن تقریبا همان فرآیند منطقی را طی می کند که پیش تر درباره فیلتر شدن پلتفرم هایی مانند فیسبوک، توییتر و یوتیوب هم پیموده شده است.

امنیت و حریم خصوصی حلقه مفقود شده در میان پیام رسان های داخلی هستند که مدیران آنها نیازی به توجه به این مقوله نمی بینند و در نتیجه همان طور که جایگزین های داخلی فیسبوک با شکست مواجه شدند، باید همین سرنوشت را برای جایگزین های داخلی تلگرام هم پیش بینی کرد.